Ticaret siciline kayıtlı bulunanlar;
Ticari defterlerinin noterlere tasdikleri sırasında, TTK. nun 64. maddesinde
belirtilen ve Ticaret Sicili Yönetmeliğinin 16’ncı maddesi uyarınca Ticaret
sicil müdürlüklerinden alacakları “Ticaret Sicili Tasdiknamesi” noterlere ibraz
edilecektir.
Ancak; 27/01/2013 Tarihli Resmi Gazetede
yayımlanan Ticaret Sicili Yönetmeliğinin 16/6. maddesine göre “Sicil
tasdiknamesi; Tasdiknamede yer alan bilgilerde bir değişiklik olmadığı veya
yenisi düzenlenmediği sürece geçerlidir.” Buna göre önceki yıl veya yıllarda
alınmış belgeler yukarıdaki koşulları taşıması halinde yeniden alınmasına gerek
yoktur. Eski tarihli belge notere ibrazı yeterlidir.
Yukarıda yapılan açıklamalar doğrultusunda, Ticaret Sicili Tasdiknamesi bulunmayan firmaların, ticaret sicil müdürlüklerinde oluşabilecek yoğunluğu da dikkate alarak bu belgeyi geç kalmadan almaları ve 2019 yılında kullandıkları defterlerin sayfalarını muhasebe programlarından kontrol edilerek yeterli olup olmadığının yıl içerisinde kontrol edilmesinde fayda bulunmaktadır.
Defterlerin Tasdik Ettirilmemesinin
Sonuçları
Tasdik zorunluluğu olan yasal
defterlerden herhangi birisinin;
- Tasdik işleminin, süresinin sonundan
başlayarak bir ay içinde yaptırılmamış olması Vergi Usul Kanunu’nun 352/II-6.
maddesi çerçevesinde ikinci derece usulsüzlük cezasını,
- Tasdik işleminin yaptırılmamış olması (yasal sürenin sonundan başlayarak bir ay geçtikten sonra tasdik ettirilen defterler de tasdik ettirilmemiş sayılmaktadır) Vergi Usul Kanunu’nun 352/I-8. maddesi çerçevesinde birinci derece usulsüzlük cezasını, bu fiil aynı zamanda re’sen takdir nedeni de sayıldığından cezanın iki kat kesilmesini gerektirmektedir.
Öte yandan, Katma Değer Vergisi
Kanunu’nun 34. maddesi hükmü, yüklenilen katma değer vergisinin indirimini,
belgelerin yasal defterlere kaydedilmesi koşuluna bağlamıştır.
Bu açık düzenleme nedeniyle, yüklenilen
katma değer vergisinin indirimi ancak mal ve hizmet alım belgelerinin yasal
defterlere kaydedilmesi halinde mümkün bulunmakta, yasal defterlere kaydedilmeyen
belgelerde yer alan katma değer vergisi ise indirim konusu yapılamamaktadır.
Tasdik ettirilmemiş defterlere
kaydedilen faturalarda yer alan katma değer vergisinin, hesaplanan katma değer
vergisinden indirilip indirilemeyeceğine ilişkin olumlu ve olumsuz özelge ve
yargı kararları bulunmaktadır.
Bazı özelge ve yargı kararlarında,
defterlerin tasdik ettirilmemesinin tek başına katma değer vergisi indirimini
engellemeyeceği belirtilmekle birlikte, bazı Danıştay kararlarında;
- Tasdik ettirilmemiş defterlere yapılan
kayıtların hiç yapılmamış sayılacağı,
- Bu defterlere kaydedilen faturalarda yer alan katma değer vergilerinin de indirim konusu yapılamayacağı
sonucuna ulaşılmıştır.
Bu çerçevede telafi edilemez vergisel
sonuçlarla karşılaşmamak için, yasal defterlerin süresinde tasdik işleminin
yaptırılmasına dikkat edilmelidir.
Türk Ticaret Kanunu kapsamında tasdike
tabi defterlerin tasdik işlemlerinin yaptırılmaması halinde, 2019 yılı
için 5.408-TL idari para cezası uygulanacaktır.
Defter Tasdikinin Yaptırılmamasının Sonuçları
Önceki bölümlerde açıklandığı üzere,
yasal defterlerin tasdik işleminin zamanında yaptırılmaması, özel usulsüzlük
cezası yanında yüklenilen katma değer vergisinin indiriminin yapılamaması ile
sonuçlanabilmektedir.
Tersi özelge ve yargı kararları olmakla
birlikte, yasal defterlerin tasdik işleminin zamanında yaptırılmamasını tespit
eden vergi inceleme elemanlarının, usulsüzlük cezası yanında, vergi indirimini
reddedip cezalı katma değer vergisi tarhiyatı istemeleri olasıdır.
Bu çerçevede yapılacak tarhiyata karşı
açılacak davanın ne şekilde sonuçlanacağı kesin olmayıp, kaybedilmesi riski ise
alınabilecek bir risk değildir. Kaldı ki dava kazanılsa dahi, dava süreci ve
maliyeti, yasal yükümlülüğün yerine getirilmesinin maliyeti ile
karşılaştırılabilir değildir.
Sonuç olarak, katlanılamayacak
maliyetlerle karşılaşmamak için, yasal defterlerin zamanında tasdik ettirilmesi
konusunda dikkatli olunmasında yarar bulunmaktadır.
K